Литературная Якутия


 

Сахалыы

…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.

Былатыан Ойуунускай.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.

 
«Муҥурун булларбатах» суруйааччы Николай Габышев

Бүгүн, муус устар 10 күнүгэр, саха биллиилээх прозаига, драматура, тылбаасчыта Николай Алексеевич Габышев төрөөбүтэ 100 сыла. ССРС Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ (1957 с.), САССР үтүөлээх үлэһитэ Николай Габышев кэпсээннэрин, сэһэннэрин сэргии аахпатах саха тыллаах суоҕа буолуо. Кини Үөһээ Бүлүү улууһун Дьүллүкү нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Дьокуускайга учууталлар икки сыллаах институттарын, СГУ филологияҕа...

 

Ираида Попова: «Суруйааччы — ааҕааччы аргыһа»

Арассыыйа Суруйааччыларын уонна Суруналыыстарын сойуустарын чилиэнэ, прозаик, тылбаасчыт, драматург Ираида Попова бүгүн үбүлүөйдээх күнэ. Ираида Гаврильевна Дьокуускай куорат уонна Алдан улууһун үөрэҕин тэрилтэлэригэр, «Далбар хотун», «Колокольчик» сурунаалларга, «Бичик» Национальнай кинигэ кыһатыгар үлэлээбитэ. Билигин — «Полярная звезда» сурунаал эппиэттиир сэкирэтээрэ. Кини күн бүгүн суруйааччы...

 

XXIII өрөспүүбүлүкэтээҕи эдэр суруйааччылар сүбэ мунньахтара саҥа ааттары арыйда

Дьокуускай куоракка XXIII өрөспүүбүлүкэтээҕи Эдэр суруйааччылар сүбэ мунньахтара киэҥ хабааннаахтык ыытылынна. Быйылгы күрэскэ уопсайа 57 кыттааччы 65 үлэни киллэрбитэ бэлиэтэннэ. Маҥнайгы күн. Тэрээһин маҥнайгы күнүгэр П.А. Ойуунускай аатынан Саха академическай тыйаатырын лабораторнай саалатыгар маастар-кылаастар ыытылыннылар. Ол курдук, тэрээһин чэрчитинэн маҥнай драма хайысхатын тула кэпсэтии...

 

Эдэр суруйааччылар XXIII сүбэ мунньахтара түмүктэннэ

Өрөспүүбүлүкэтээҕи эдэр суруйааччылар ХХШ сүбэ мунньахтарын икки күннээх үлэтэ проза, поэзия, драма, кириитикэ, оҕо литературата уонна хотугу норуоттар литературалара диэн бөлөхтөргө арахсан ыытылынна. Ол курдук, эдэр суруйааччылары «Чолбон», “Полярная звезда” сурунаалларга бэчээттэнэргэ уонна кинигэ таһаарыытыгар, ону сэргэ айар командировкаларга мэктиэлээтилэр. Ол курдук проза секциятын бастыҥынан...

 

«Ааҕыы эйгэтигэр» — бастакы ыалдьыт

«Ааҕыы эйгэтэ» («Среда чтения») диэн литературнай хоспут сахалыы тылынан уус-уран литератураны таптааччыларга аһаҕас былаһаакканан буолар. Бибилэтиэкэҕэ суруйааччыны кытары көрсүһүү — куруук бырааһынньык. Маннык истиҥ көрсүһүүлэр үксүгэр өйгө-санааҕа умнуллубаттыы хаалаллар. Кулун тутар 16 күнүгэр литературнай хоспутугар бастакы тэрээһин ыытылынна. Тэрээһин ыалдьытынан Арассыыйа Суруналыыстарын...

 

А.Е. Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй төрөөбүтэ 145 сылынан пааматынньыгар сибэкки дьөрбөтүн уурдулар

Бүгүн саха норуотун чулуу уола, айар тыл аҕата А.Е. Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй төрөөбүтэ 145 сылын туолла. Бу күн өрөспүүбүлүкэ салалтатын, парламенын бэрэстэбиитэллэрэ, уопсастыбаннас, биир дойдулаахтара, сиэннэрэ, хос сиэннэрэ сирбэкки дьөрбөтүн уурдулар. Өксөкүлээх Өлөксөй сиэнэ, РФ уонна СӨ култууратын үтүөлээх үлэһитэ Раиса Кулаковская: — А.Е. Кулаковскай сааһын тухары учууталлаабыта. Тааттаҕа...

 

Саха сирин суруйааччыларын сойууһугар аҕыс киһи киирдэ

Кулун тутан 2 күнүгэр Арассыыйа суруйааччыларын сойууһун бырабылыанньатын мунньаҕынан бигэргэнэн, Саха сириттэн аҕыс киһи Сойууска киирдэ. Арассыыйа суруйааччыларын сойууһун Саха сиринээҕи отделениета – Саха сирин суруйааччыларын сойууһа – ахсынньы 7 күнүгэр сыл түмүгүн таһаарар уопсай мунньах ыыппыта. Мунньахха Саха сирин суруйааччыларын сойууһугар киириэн баҕалаах ааптардар үлэлэрин көрүү...

 

Республикатааҕы «Бродников ааҕыылар» арыллыыта.

Чурапчы улууһун биир биллэр суруйааччыта, фронтовик, Албан аат уонна Аҕа дойду Улуу сэриитин бастакы степеннээх орденнарын кавалера, ССРС суруйааччыларын Союһун чилиэнэ, Саха Республикатын оскуолаларын үтүөлээх учуутала, поэт, прозаик, публицист Алексей Спиридонович Бродников 105 сааһыгар анаммыт X төгүлүн ыытыллар республикатааҕы "Бродников ааҕыылар" үөрүүлээх арыллыыта...

 

«Кэмим, көлүөнэм иннигэр эппиэтинэстээх курдук сананабын»

Бу күннэргэ суруналыыс, суруйааччы Борис Павлов «Кэмҥин түһэн биэримэ» диэн уус-уран сэһэнэ «Көмүөл» кинигэ кыһатыгар 1000 ахсаанынан тахсан, дьоҥҥо-сэргэҕэ тарҕанан эрэр. Бу — ааптар онус кинигэтэ. — Борис Иванович, саҥа кинигэҕинэн эҕэрдэлиибин. Сэһэн ис хоһоонун кылгастык билиһиннэриэҥ дуо? — Биһиги көлүөнэ үйэ дьалхааннаах уларыйыытын, Сэбиэскэй сойуус курдук сүүнэ судаарыстыба, социалистическай тутул...

 

Уйан кут бэйиэтэ — Байаҕантай

Егор Старостин-Байаҕантай… Мин кини хоһоонун аан бастаан 1986 сыллаахха Кириэс Халдьаайы балыыһатыгар сытан «Хотугу сулус» сурунаалга аахпытым. «Лэкэ хайата» туһунан хоһоону. Байаҕантай уонна Лэкэ диэн ааттарга болҕомтобун уурбутум. Ити хайаны көрүөх баҕам өссө күүһүрбүтэ уонна Байаҕантай диэн сүдү ааты уйар бэйиэт мин харахпар, этэргэ дылы, олоҥхо бухатыыра буолан көстүбүтэ. Айылҕаттан айдарыылаах буолан, ити...