Сахалыы
…Ханнык да тиэмэҕэ биир сүрүн санаа (идея) баар буолуохтаах; олоххо баартан суруйар буоллаххына, эн маны фотография курдук устума, эн кинини бэйэҥ идеяҕынан сырдатан, уус-уран айымньы күүһүнэн дьүһүннээн көрдөр. Идеятын, caнaaҕын толору суруй, толору тэнит, форманан хааччахтаама, идеяны дьүһүннээбэт форма наадата суох, идеяны көрдөрөөрү форма оҥоһуллар, идеяны тыыннаах дьүһүннүүргэ, бу дьүһүн тас көстөр көстүүгүн биэрэргэ, ол онно эрэ форма суолтата улаатан тахсар. Уус-уран айымньыга идея суолтата форма суолтатын бастыыр, ол эрээри умнума: сыгынньах идея, формата суох идея, уус-уран айымньыны биэрбэт, иккиэн арахсыспат ситимнээхтэр, идеяттан айымньы дьүһүнэ тахсар, идеяттан тахсар дьүһүнэ эмиэ бу идея сүнньүнэн көрөн сөптөөх форма бэриллэр. Айымньы дьыалата — улахан улуу дьыала буолар, онон айар үлэбит, культурабыт үрдээтэҕин ахсын, үрдүк кэрдиискэ тахсан иһиэхтээх. Биһиги төрүт сорукпут – олоххо инники этэрээт буолан иһиэхтээхпит.
Уус-уран тыл эдэр үлэһиттэрин бөлөхтөрүн соруктара. –
П. А. Ойуунускай. Айымньылар. 7 том. –
Якутск: Як.кн-ое изд-во. – С.103.
«Тобуруокап көмүс күһүнэ» ыҥырар
Бу сыл балаҕан ыйын 6-7 күннэригэр Үөһээ Бүлүү улууһун Нам нэһилиэгэр саха норуодунай бэйиэтэ П.Н. Тобуруокап түмэл-уһаайбатыгар VIII өрөспүүбүлүкэтээҕи айар куттаах хоһоонньуттар көҥүл түһүлгэлэригэр Саха сирин хоһоон айааччыларын ыҥырабыт. «Тобуруокап көмүс күһүнүгэр» үгэс курдук улуу бэйиэт өйдөбүнньүгүн иннигэр бэйэ хоһооннорун ааҕыы, суруйааччылар маастар кылаастара, тылбаас киэһэтэ, сахалыы... |
Леонид Попов төрөөбүтэ 105 сыла буолла. Үйэлээх таптал былааһа
Дьиҥнээх таптал үйэлэргэ сүппэт аналлаах. Ырыа буолан ылланар, хоһоон буолан, уостан уоска бэриллэр, саҥаттан саҥа эдэр сүрэхтэри өрүкүтэр. Саха норуодунай бэйиэтэ Леонид Попов уонна Анфиса Томская тапталлара оннук дьылҕалаах. Бу хоһоону саха поэзиятыгар таптал лирикатын чыпчаал хоһооно дииллэр. Леонид Андреевич 1944 с. кэргэнэ Анфиса Ивановнаны кытары билсэ сылдьан суруйбут хоһооно. Дьиҥнээх таптал уотунан умайбыт... |
«Биэс ынахтаах Бэйбэрикээн эмээхсин» остуоруйа дьоппуон тылынан таҕыста
Санкт-Петербург куоракка А.И. Герцен аатынан Судаарыстыбаннай педагогическай университет Илиҥҥи тылларга уонна лингводидактикаҕа хаапыдыра омук тылларын факультетын 4 кууруһун устудьуона Айа-Куо-Наталья Ушканова «Биэс ынахтаах Бэйбэрикээн эмээхсин» саха норуодунай остуоруйатын дьоппуон омук тылыгар тылбаастаан кинигэ таһааттарда. Мантан инньэ саха остуоруйатын Япония дойдутун оҕолоро ааҕыахтара. Бу аан... |
«Тулалыыр эйгэни тапталынан ылынарга…»
(«Аарыма» кинигэҕэ санаалар)
Александр Амбросьев-Сайылык Уола «Аарыма» кинигэтин Аан тылын маннык тылларынан арыйар: «Күндү ааҕааччыларым! Алаас тыатыгар төрөөбүт, онно оҕо сааһа ааспыт Аарыма диэн икки атахтаахтар ааттаабыт бөрөлөрүн тус олоҕун уран тыл күүһүнэн ойуулаан көрдөрөр уус-уран айымньыттан кини эрэдэһиннээх дьикти олоҕун кытта билсиһиэххит, айылҕа алыптаах туонатыгар сылдьыаххыт. Арыт алдьатыылаах адьырҕа эрэ курдук ылынар... |
Чаҕылҕан ол күнтэн — бу күҥҥэ
Бүгүн от ыйын 31 күнүгэр Хатыҥ-Арыы нэһилиэгэр Илья Дорофеевич Винокуров-Чаҕылҕан — поэт, тылбаасчыт төрөөбүтэ 110 сылын бэлиэтээтилэр. Биир дойдулаахпыт Саха литературатыгар чаҕылхай, бэлиэ, умнуллубат суолу хаалларбытын, бу көлүөнэ дьоно сыа-сым курдук илдьэ сылдьан үйэтитиигэ үлэлэһэллэрэ хайҕаллаах. Ол курдук, бу күн Л. Левин аатынан уулуссаҕа турар И.Д. Винокуров -Чаҕылҕан пааматынньыгар... |
П.А. Ойуунускай аатынан Литературнай музей сайыҥҥы үбүлүөйдээх суруйааччыларга аналлаах быыстапкаҕа ыҥырар
П.А. Ойуунускай аатынан Литературнай музей сайыҥҥы үбүлүөйдээх суруйааччыларга аналлаах быыстапкаҕа ыҥырар: 1. Поэзия саҕаҕар чаҕылҕанныы чаҕылыйбыт бэйиэт, тылбаасчыт, литератор — Илья Дорофеевич Винокуров- Чаҕылҕан (31.07.1914—09.09.1952) төрөөбүтэ 110 сылыгар аналлаах «Туругур, Чаҕылҕан поэзията!» быыстапка. 2. САХА НОРУОДУНАЙ БЭЙИЭТЭ, ПРОЗАИК, ДРАМАТУРГ, ОЧЕРКИСТ ЛЕОНИД АНДРЕЕВИЧ... |
Илья Винокуров-Чаҕылҕан төрөөбүтэ 110 сылын бэлиэтиэхтэрэ
От ыйын 31 күнүгэр бэйиэт, тылбаасчыт, ССРС Суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ Илья Дорофеевич Винокуров-Чаҕылҕан төрөөбүтэ 110 сылыгар аналлаах тэрээһин ыытыллыаҕа. Нам улууһун Хатыҥ Арыы нэһилиэгин Аппааны сэлиэнньэтигэр буолар тэрээһин 11 чаастан Л.Левин аатынан уулуссаҕа баар И.Винокуров-Чаҕылҕаҥҥа аналлаах пааматынньыкка сибэкки дьөрбөтүн ууруунан саҕаланыаҕа. 11.30 чаастан «И.Д.Винокуров-Чаҕылҕан... |
«Суруйааччылар алаастарынан» туур саҕаланна
Үгүс дьон көрдөһүүтүнэн, Таатта улууһугар үөскээн-төрөөн ааспыт улуу суруйааччыларбыт алаастарынан, Таатта кэрэ-нарын айылҕатынан сатыы хаамыылаах айан бүгүн, от ыйын 21 күнүттэн, саҕаланна. Дьокуускайтан үс күннээх айаҥҥа туруммут дьон Чөркөөхтөн саҕалаан, Былатыан Ойуунускай киинэ түспүт Муҥха Дэлбэрийбит алааһыгар, балаҕаныгар, «Көтөрдөр мөккүөрдэрэ», «Ньургун Боотур», «Оҕо куйуурдуу турара» бэлиэ... |
Кэбээйи улууһун Куокуй нэһилиэгэр “Таас Тумус күөнүгэр” литературнай экспедиция ыалдьыттаата
Бэс ыйын саҥатыгар саха норуодунай суруйааччыта Николай Лугинов салайааччылаах айар бөлөх Куокуй нэһилиэгэр быйыл бэһис төгүлүн “Таас Тумус күөнүгэр” литературнай экспедициянан кэлэн сырытта. Куокуй дьоно-сэргэтэ экспедиция дьонун үөрэ-көтө көрүстүлэр, ас амтаннааҕын аһаттылар, туох кыалларынан көмөлөстүлэр. Быйылгы устуулар Георгий Башариҥҥа, Дмитрий Сивцев-Суорун Омоллооҥҥо анаммыт буоланнар... |
Дьуон Дьаҥылы, Кындыл, Эрчимэн суолунан
Уус-уран литэрэтиирэ биллиилээх тылбаасчыта Аита Шапошникова Москубаҕа баар А.М. Горькай аатынан Литэрэтиирэ институтугар үлэлиир. Бу күннэргэ кини тылбааска уһуйар ыччаттара дьупулуомунай үлэлэрин “туйгун” сыанаҕа көмүскээн, үөрэхтэрин бүтэрдилэр. Түгэни туһанан, “Кыым” хаһыакка анаан кинини кытта кэпсэтэбит. – Аита Ефимовна, үлэҥ үтүө түмүктээх буолбутунан истиҥ эҕэрдэ! Үөрэппит оҕолоруҥ тустарынан кылгастык... |
